* آقای حقیری ، ابتدا مختصری خود را معرفی کنید .
من قنبر حقیری هستم ، متولد ۱۳۳۴، در یکی از روستاهای شهرستان میاندوآب . تا کلاس ششم درس خواندم و چون خانواده ی ما اهل شعر و ادب بود ، از اول علاقه ی زیادی به ادبیات ، فرهنگ و هنر داشتم . از آن موقع که خودم را شناختم، به شهر کوچ کردیم. در شهر زندگی و عمرم را سپری می کردم. برای نوشتن و خواندن و مطالعه زیاد صرف می کردم و هر گونه کتاب می دیدم، می خریدم. به همین سبب، الآن کتابخانه ای دارم که با هیچ چیز عوض نمی کنم. همه ی فهم و معلومات من از آن هست. تا آنجا که هر انسان در زمان خودش برای وطن، برای ناموس، برای فرهنگ، برای زبان، برای دین، برای تاریخ گذشته و آینده ی خودش تلاش می کند که نسل آینده او را نفرین نکنند. امروز دنیای معاصر کاملا در دست و اختیار ما نیست که در موردش بیندیشیم و به نحو احسن بسازیم و به نسل بعدی تحویلش بدهیم؛ لذا در جنین شرایطی، حداقل دانش و مطالعه، تنها میتواند فردی و شخصی تلقی گردد.
* خوب، لابد نتیجه و ماحصل این همه مطالعه، به تولید و نشر آثار قلمی هم منجر شده!
بله ؛ چرا که نه ! من نُه عنوان کتاب نوشته ام . اولین کتابم “دوللو مصطفی” بود که با جناب آقای حمید شافعی همکاری داشتم و نیز کتابهای”آذربایجان آشیق داستانلاری” و “ایران آشیقلاری” ، با جناب بهرام اسدی همکاری داشتم. یعنی تمام مطالب و نوشته ها، همه ی کارهای کتاب را من انجام داده ام و آقای شافعی هزینه ی کتاب دوللو مصطفی را متقبل شده بود و آقای اسدی، ویرایش کتاب و آماده سازی برای چاپ را . کتابهای دیگر ، “من با انقلاب بزرگ شده ام” ، “ائللر بیزیمدی” و “غربی آذربایجانین آشیقلار مکتبی”؛ که همه ی کارهایش را خودم انجام دادم و انتشارات یاز آقای اسدی، چاپ و پخش را بر عهده داشته.
* پس همه ی آثارتان چاپ استان خودمان است!
نه ؛ علاوه بر اینها، یک جلد کتاب به زبان فارسی نوشتم، در استان قم، در انتشارات نوید با همکاری آقای بخشایش به چاپ رسیده . سه عنوان کتاب در حال حاضر برای چاپ آماده کرده ام؛ بدین شرح: “معراج آدم و خاتم” ، “ایران آشیقلاری جلد ۲” و “حیدربابانین اوشاقلایرنین ماجراسی” .
* آقای حقیری، با این همه حجم و کیفیت کار ، وضعیت فروش آثارتان رضایت بخش بوده ؟
باید عرض کنم، پنج عنوان کتاب در حال حاضر مجوز گرفته و تمام کرده ام و در بازار هست. منتهی بیشترش (حدودا ۶۰ درصد) هدیه بوده. یکی هم نوشته ام، مجوز هم گرفته؛ منتهی پول ندارم چاپ کنم . از این طرف، اداره ی ارشاد وام نمی دهد و این کار از اولین اثرم هم بوده؛ از جاهای دیگر هم درخواست وام کرده ام؛ ندادند.
*از این حرفها می شود نتیجه گرفت اوضاع چاپ و نشر و حتی فروش کتاب در منطقه ی ما ، نابسامان است ؟!
بله ، درست است . به غیر از این هم نباید انتظار داشت. تا حالا، یک جلد از کتابهایم را نخریده اند. برای مجوز هم که واویلاست. کتاب اول، در ابتدای کار یک شیر کامل بود؛ دمش را بریدند و دندانش را کشیدند و گوشش را کندند؛ بقیه را خودتان حساب کنید .
برای فروش، مشکلات یکی ترکی بودن زبان نوشتارم است؛ دوم در مراحل مجوز، خیلی پیچ و تاب می دهند؛ تا هم کتاب و هم خود آدم، کج و کوله می شود و یاس و نومیدی می آید سراغ هنرمند. البته مردم ما هم سواد و فرصت مطالعه و دیدن و خواندن کتاب را ندارند . با این همه، تلاشهایم ادامه داشته و کارم بی نتیجه نبوده .
* آن وقت، در این شرایط سخت ، چه طور باز هم تلاش می کنید؟!
من فردی خودساخته و با روحیه ای هستم . در انجمن ها و مجالس هنری، جا پایی برای خودم پیدا کرده ام . دو عنوان از کتابهایم یکی در ترکیه ترجمه و با خط لاتین توسط آقای علی قفقازیالی به چاپ رسیده و یکی دیگر هم در جمهوری آذربایجان . بیش از پنجاه مورد در مطبوعات (هفته نامه ها ، ماهنامه ها و …)، مطالب و شعر و مقاله داده ام؛ که اکثرا هم چاپ و منتشر شده . سه عنوان داستان در هفته نامه های محل (مثل: امانت، فردای ما، صدای اورمیه، آسان، فجر آذربایجان، دنیز)، چاپ شده. فکر کنم همین موارد برای زنده نگه داشتن روحیه و تراوشات ذهنی ، کافی باشد.
* آقای حقیری، با حوزه ی هنری و دیگر نهادهای فرهنگی استان هم همکاری دارید؟
بله حتما ؛ سعی می کنم در همه ی برنامه هایشان شرکت کنم . در روزهای دوشنبه و چهارشنبه (که مخصوص حضور آشیق ها و شاعران استان است)، حضور جدی و فعال دارم . همین تابستان (تیرماه ۱۳۹۵)، در حوزه ی هنری، برای بنده مراسم نکوداشت برگزار گردید. بروشوری برای معرفی این جانب چاپ و منتشر شد. جا دارد از لطف و تلاش آقایان نوروزی (رئیس وقت حوزه) و قلیزاده علیار (مسوول کانون ادبی) قدردانی کنم . علاوه بر این ارتباط، در اداره ی ارشاد اسلامی، در مورد هنر آشیقی بارها همکاری داشتم . در مراسم هنری ، شعر ، سازین سوزو و …؛ و نیز در اکثر جشنواره های استانی و کشوری شرکت فعال داشته ام . همچنین، با صدا و سیمای استان، برنامه هایی اجرا کرده ام.
*استاد، نظرتان راجع به دیگر صاحبان قلم و جایگاه هنر و هنرمند، چیست؟
هنر و اندیشه و قلم و بیان، در ذات ایرانیان هست. امروزه ملت ایران، همه صاحب فکر و صاحب مرام اند و در طول تاریخ، انسانهای بزرگی در ایران زندگی کرده و باعث و بانی خدمات ارزنده ای شده اند. بزرگانی در کسوت شاعر ، ادیب ، نویسنده ، پژوهشگر و تاریخ نویس. با این همه، هنرمند یا مردان مبارز قهرمان و عارف و عاقل و … ، همه، از هر طبقه که باشند، در خدمت به کشور قصور نکرده اند و نمی کنند.
اما، یک سخن هم راجع به آزادی قلم و بیان. سالهای اول انقلاب، دهه های شصت و هفتاد، مواضع ناشناخته بود و افراد هیجانی و پر کار . اعتبار و اعتمادی نبود به اهل قلم و فکر و هنر . بعد، گذشت زمان و تجارب نشان داد تعهدی در کار است و شاعران و نویسندگان ذخایر فرهنگ و تمدن ایرانند. لذا برای صدور مجوزها فکری تازه کردند و بازار نشر رونقی تازه به خود گرفت. البته هنوز هم در گوشه و کنار برخی احتیاط ها هست و شاید بتوان گفت باید هم باشد . ولی در خصوص هنر اصیل، موسیقی آشیقی و ادبیات بومی و زبان ترکی، محدودیتها نتیجه ای درخور نخواهدداشت. ما در طول سه دهه از انقلاب و هشت سال جنگ، نشان دادیم که همه گونه و تحت هر شرایطی، در خدمت خاک و وطن و استان خود هستیم. هزاران شهید دادیم تا استقلال و آزادی خویش را حفظ کنیم . روایات زیادی هست از معصومین که همه بر جهاد تأکید می کنند. یک دوره جهاد از نوع جنگ با اسلحه و بمب و تیر و تفنگ و کمان است، روزی و دوره ای هم با قلم و بیان و زبان. با همه ی این، هنوز هنرمند ایرانی نمی تواند مستقل و با طیب خاطر اندیشه و فکر خود را ابراز نماید. شاید یک موردش برگردد به گذشته و باور بد و غلطی که داشته ایم: “مرده پرستی”! هنرمند و عارف و استاد را تا زنده است، نمی شناسیم و یا در محدودیت و انزوا نگهش می داریم؛ و متاسفانه، تنها موقعی سراغی از او می گیریم و یا یادی از وی می کنیم که دیگر در بین ما نیست.
* سخنان بجا و قابل تأملی بود. از فرصتی که در اختیار این جانب گذاشتید، متشکرم.
خواهش می کنم. من هم از شما و نشریه ی فردای ما و دیگر همکارانتان، سپاسگزارم.
… و این هم یک نمونه از اشعار ترکی شاعر:
حامی انسان گله جک
غفلتده یاتانلار بیر آییلسینلار
آخر باشا بیر گون دوران گله جک
بیر یاندا قورولار عدالت – دیوان
بیر یاندان قاضی یزدان گله جک
اگنینده جدی پیغمبر(ص) لباسی
بیر الده حضرت موسی عصاسی
دیلینده ازبردی حقین نداسی
بیر الده کلام قرآن گله جک
سلیمان خاتمی بارماغیندا وار
مرتضی شمشیرین الینده ساخلار
بیر یاندا اسرافیل صورونو چالار
بیر یاندان حامی انسان گله جک
فقیر “قنبر” ائیله ییبدی بو عهدی
ائللر قبره قو?یوب گؤرنده لحدی
بیر آدی “محمد”، بیر آدی “مهدی”(عج)
دادینا صاحب زمان گله جک
***
مطالب مرتبط
-
جهل مقدس یا لمپنیسم یا هر دو؟!
-
حسنی را به خاطر بسپار !
-
مناطق زلزله زده آذربایجان پس از ۵ سال
-
صریح و بی پرده با استاندار آذربایجان غربی
-
رئیس خانه مطبوعات آذربایجان غربی: وجه تمایز خبرگزاری فارس آذربایجان غربی از سایر رسانهها پرداختن به آسیبهای اجتماعی است/رسانههای آذربایجان غربی دچار چالش درون سازمانی هستند یوسف پیربوداقی پیش از ظهر امروز در آئین دیدار هیات مدیره خانه مطبوعات آذربایجان غربی با مدیر و خبرنگاران خبرگزاری فارس آذربایجان غربی، اظهار کرد: وجه تمایز خبرگزاری فارس استان از سایر رسانهها پرداختن به آسیبهای اجتماعی است ولی با این همه همچنان در این زمینه جای کار و فعالیت بیشتر وجود دارد تا اینکه این فعالیتها از تاثیرگذاری لازم برخوردار باشد وی با بیان اینکه از خبرگزاری فارس نسبت به سایر رسانهها برای انجام کار قوی و تاثیرگذار انتظار بیشتری وجود دارد، ادامه داد: تا به امروز این رسانه به مباحث مطرح در حوزه آسیبهای اجتماعی بیشتر از سایر رسانهها وارد شده و تاثیرگذار هم بوده است اما میطلبد که به موضوعها و دغدغههای موجود در زمینههای مختلف نیز با قدرت وارد شده و حرکت موثری داشته باشد این مسئول با بیان اینکه خبرنگاران برای بهبود شاخصهای توسعهیافتگی در استان باید به صورت جدی تلاش کرده و کار رسانهای قوی، منسجم و گستردهای انجام دهند، یادآوری کرد: باید خبرنگاران ضمن در نظر گرفتن مصالح جامعه برای تولید محتوا گام بردارند و برای بهبود بخشیدن به رتبههای استان در شاخصهای مختلف توسعه به صورت جدی اهتمام کنند وی ضمن ابراز تاسف از رتبه توسعهیافتگی استان و نامطلوب ارزیابی کردن آن، گفت: هم اکنون در این زمینه رتبه ۲۷ یا ۲۸ را داریم که برخی نقل و قولها مبنی بر رتبه ۲۳ استان نیز شنیده میشود ولی درست بودن آن بعید به نظر میرسد رئیس خانه مطبوعات آذربایجان غربی بر لزوم توجه رسانهها به ظرفیت مرزی استان اشاره کرد و بیان داشت: رسانههای جمعی در استان باید برای برشماری مزیتهای مرزی بودن استان اهتمام ورزیده و میزان استفاده از این قابلیتها یا تبدیل آن به محملی برای رانتخواری و فساد اقتصادی را ارزیابی کنند پیربوداقی ضمن ابراز تاسف از وجود یک سری چالشهای درون سازمانی در بین رسانههای آذربایجان غربی از وجود رویه فعلی انتقاد کرد و گفت: متاسفانه اصحاب رسانه به جای تقویت همدیگر، همفکری و همدلی در جهت مخالف عمل کرده و اقدامات یکدیگر را خنثی میکنند در حالی که خبرنگاران میتوانند و باید مسئولان را از خواب بیدار کرده و آنها را به کار و رفع مشکلات وادار کنند * لزوم شکلگیری روحیه تعامل در رسانههای آذربایجان غربی مدیر خبرگزاری فارس آذربایجان غربی میثم قربانی در این دیدار بر لزوم شکل گرفتن روحیه همکاری و تعامل بین رسانههای جمعی صرفنظر از دیدگاههای سیاسی و سلایق فکری، گفت: در صورتی که همافزایی و همکاری بین اصحاب رسانه شکل گیرد در زمینههای مختلف میتوانند به بهترین شکل ایفای نقش کنند وی بر لزوم استفاده از ظرفیت رسانهای استان برای ارتقای شاخصهای توسعهای در آذربایجان غربی تاکید کرد و بیان داشت: خبرنگاران فعال در همه رسانههای جمعی باید تامین منافع ملی و مصالح استانی را در اولویت قرار دهند و به صورت فراجناحی فعالیت کنند *درصورت تعامل میتوان مشکلات موجود در عرصه رسانه را برطرف کرد یدالله قربانی مدیر خانه مطبوعات آذربایجان غربی بر لزوم رفع مشکلات موجود در عرصه رسانه تاکید کرد و گفت: خبرنگاران، مدیرمسئولها، توزیعکنندهها و … در زمینههای مختلف دغدغههای زیادی دارند، در صورت هماندیشی و همکاری میتوانند دغدغههایشان در همه عرصهها را برطرف کنند بعد به چالشهای اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی وارد شوند